In het weekend van 25 t/m 27 november zijn Thijs en ik naar een seminar van Alex Guillen in Berlijn geweest. Vanwege ziekte kon Natasja er helaas niet bij zijn. Alex is Godan bij Suisse Shotokan. Regelmatig geeft hij seminars – niet alleen in Berlijn, maar ook in Den Haag en elders op de wereld. Alex komt oorspronkelijk uit Peru, maar is later voor studie naar Amerika (specifiek: LA) verhuisd, alwaar hij karate opgepakt heeft en enkele jaren onder meester Ohshima heeft mogen trainen. Tegenwoordig woont Alex in Zwitserland, en neemt daar voornamelijk het Shotokan Ohshima karate in het Italiaans-sprekende kanton Ticino voor zijn rekening. Alex’ bezoek aan Berlijn was een mooie kans voor ons om van iemand te leren die zoveel rechtstreeks van meester Ohshima heeft geleerd. Wij danken onze vrienden uit Berlijn daarom natuurlijk dat zij ons voor dit seminar uitgenodigd hebben.
Na een voortvarende rit vanuit Twente hebben we vrijdag ’s avonds na aankomst direct met de reguliere training meegedaan, die ook door Alex werd geleid. We begonnen allereerst met kihon, met daarbij een sterke focus op de heupen en het gebied van de onderbuik dat we ook wel kennen als onze tanden. Voor elke techniek moesten we drie keer met de heupen van achter naar voren wiegen, om het tenslotte los te laten en de techniek te maken. In het begin stelden we ons voor dat we een lange lans met onze handen vasthielden, en wiegden onze armen ontspannen met de heupen mee; van voren naar achteren en weer terug naar voren. Hierbij was het belangrijk dat de heup op één hoogte bleven. Daarna hebben we alle bloks en stoten op dezelfde manier uitgevoerd. Het uiteindelijke doel was om te leren met één vloeiende beweging in de tegenstander te stappen.
Zaterdags stonden er drie trainingen op het programma. In het begin van de trainingen hebben we herhaald wat we de dag er voor ook hebben geoefend. Daarnaast hebben we ook diverse nieuwe dingen geleerd. Eén van die dingen was om in zenkutsu de juiste vorm te hebben om naar voren te gaan. Dit sloot goed aan bij de vorige oefening om met de heupen in één vloeiende beweging in de tegenstander te gaan. De juiste vorm is, zoals we weten, met de knie boven de tenen van de voorste voet en met de tenen van de achterste voet zover mogelijk naar voren gericht (en met de romp recht boven de heupen). Daarbij moet ook de schouder van de arm die hikite maakt gereed zijn om naar voren te gaan; dus niet te ver naar achteren trekken, zodat je zogenaamde ‘chicken wings’ krijgt. Alex merkte op dat de stance niet altijd extreem langgerekt hoeft te zijn: je moet jezelf niet op slot zetten, zodat je lastig een stap naar voren kunt maken met het achterste been. Een andere punt dat Alex naar voren bracht is dat er vele varianten van zenkutsu zijn. Ze zijn niet allemaal even groot (of diep), en zijn afhankelijk van de gewenste toepassing.
Wat betreft technieken en kata’s, en dus ook in een realistisch gevecht, opperde Alex dat er slechts 2 soorten beweging voorkomen in onze vorm van karate: transleren (verplaatsen) en roteren (draaien). Deze verschillende bewegingen dienen niet met elkaar gecombineerd of verward te worden, want dat zorgt voor een minder sterke beweging en kan zelfs tot blessures leiden. Elke beweging in een kata is één van beide types. Translaties komen het meeste voor, hoewel veel bewegingen intuïtief aanvoelen als rotaties. Bij het onderscheid gaat het er vooral om waarheen de kracht is gericht. Zo zijn de eerste en derde beweging van Heian Shodan, respectievelijk de openingsbeweging en de eerste draai, voorbeelden van translaties en dus geen rotaties. Rotaties zien we bijvoorbeeld in technieken zoals mawashi geri en empi.
Alex stipte verder het verschil aan in zwarteband rangen, met referentie aan, of in relatie tot, de natuurlijke elementen. We werden hiermee allemaal (junioren en senioren) ingelicht over het spirituele of mentale verschil tussen een shodan, nidan, sandan en yodan. Zo werd bijvoorbeeld een shodan voorgesteld als aarde. Hij (of zij) heeft een sterke blik in de ogen, staat stevig op zijn benen en maakt correcte, sterke technieken. Een nidan, daarentegen, is als vuur. Hij is qua technisch niveau gelijk aan een shodan, maar ziet tegenstanders voor zich en vreet ze op. Een sandan is als water. Hij is net als een nidan, maar is zich bewust van zijn tanden. Hierdoor kan hij sterke technieken maken met een ontspannen bovenlichaam. Verder heeft hij inzicht in het doseren van energie: wanneer het dus tijd is voor kalmte, en wanneer juist het moment daar is om het nidan-vuur los te laten. Een yodan, tenslotte, is als lucht. Hij is zich overal en nergens van bewust. Een yodan denkt niet bewust aan zijn stand, vuist, hikite of tegenstander, maar aan niets in het bijzonder en alles tegelijk. Met zijn gehele lichaam en geest gaat hij in zijn tegenstander. Na uitleg van dit theoretische gedeelte hebben we vele kata’s gedaan waarbij we achtereenvolgens de rol van shodan, nidan, sandan of yodan aannamen, en dus ook in de geest van de elementen. Ondanks dat deze niveau’s nog niet voor iedereen weg waren gelegd, gaf het toch een beeld waar het uiteindelijk heen moet. Zeer ingewikkelde maar fascinerende kost!
Aan het einde van de training was er daarnaast ook ruimte voor Charles en Claus om nage no kata te doen, onder toeziend oog van Alex en de juniors.
Tussen de trainingen door hebben we kunnen genieten van Turks eten en een goede bak koffie in de omgeving van de dojo. Daniel en Thijs hebben de nodige moeite gedaan om mij zoveel mogelijk van Berlijn te laten zien in de korte tijd die we hadden. Met een dagkaart voor het openbaar vervoer konden we de hele dag rondtuffen van het huis van Daniel naar de dojo’s, de eettentjes en de woning van Birgit en Claus, waar zaterdagavond een heerlijke chili con carne voor ons klaarstond na de laatste training. Een bezoek aan de beregezellige en hippe kroeg van Charles in de wijk Wedding mochten natuurlijk ook niet ontbreken. Tot diep in de nacht hebben we daar met Alex en de andere leden van de Berlijn dojo van allerlei cocktails genoten, wat tijdens de training op zondagochtend wel enigszins merkbaar was. Tenslotte hebben we nog lekkere curry worst gegeten bij de beroemdste worstketen van Berlijn Curry 36.
Vrienden uit Berlijn, dank voor jullie gastvrijheid en voor het fantastische trainingsweekend!
Met dank aan Thijs voor het redigeren van dit stukje en de waardevolle aanvullingen!